Lazca aylar Lazca ay isimleri/Lazebura mtutape yoxope
Lazca aylar Fırtına Vadisi / Meǩalesk'irit bölgesinde derlenmiştir. Rize/Fındıklı/Piʒxala köyü, Çamlıhemşin/Topluca köyü derlemelerinde benzer aylar kullanıldığına şahit olduk. Ardeşen, Çamlıhemşin ve Fındıklı'da bu aylar kullanılmaktadır. İncelendiğinde ekser yerlerde aynı olduğu teyit edilebilir. Değişik yerlerde farklı ay isimleri de kullanılmaktadır.
Lazca aylar Fırtına Vadisi / Meǩalesk'irit bölgesinde derlenmiştir. Rize/Fındıklı/Piʒxala köyü, Çamlıhemşin/Topluca köyü derlemelerinde benzer aylar kullanıldığına şahit olduk. Ardeşen, Çamlıhemşin ve Fındıklı'da bu aylar kullanılmaktadır. İncelendiğinde ekser yerlerde aynı olduğu teyit edilebilir. Değişik yerlerde farklı ay isimleri de kullanılmaktadır.
Rize/Çamlıhemşin/Dikkaya köyü (mek'alesk'iriti)
Türkçe-Lazca
OCAK = Buyuğayi
ŞUBAT= Gucuği
Mart= Mart̆i
Nisan= Ap̌rili
Mayıs= Maisi
Haziran= Çerezi
Temmuz= Ç̌uruğayi
Ağustos= Ağustozi
Eylül= Çxalva
Ekim=Gumva
Kasım= Aircuzi
Aralık= Ǩaraǩşi
Rize/Fındıklı ilçesi Pi3xala köyünde Lazların kullandıkları aylar
Türkçe-Lazca
Ocak= Zemperi
Şubat= Gucuği
Mart= Marti
Nisan= Ap̌rili
Mayıs= Mayisi
Haziran= Hazirani
Temmuz= Ç̌uruğayi/Ǩʒapa(çürük ayıda derler Turkçece kʒapa "çürük" anlamına geliyor )
Ağustos= Agustozi
Eylül= Çxalva
Ekim= Guma
Kasım= Ǯivla
Aralık= Ǩaraǩişi
(1)
LAZURİ TUTAPE
Arkabi - Arhavi
Ǯanağani - Ocak
Ǩuç̌uğayi - Şubat
Mart̆i - Mart
Aprili - Nisan
Maisi - Mayıs
Kerezi/ Mbuliştuta - Kiraz
Ç̌uruğayi - Temmuz
Ağustozi / Mariaşina - Ağustos
St̆aoşina - Eylül
Gumva - Ekim
St̆veli - Kasım
Xrist̆ana - Aralık
Derleyen Merve Alçiçek. Derlenenler: Pakize CANDEMİR (78) Pilarget / Ulukent
Ayşe Gülay ALÇİÇEK ( 51) Ǩordelit̆ / Konaklı
Megrelce Aylar
Türkçe-Megrelce
Ocak= Ǯanağani/ ianari
Şubat= Prevali
Mart= Mart̆i
Nisan= AP̌rili
Mayıs= Mesi
Haziran= İvanoba
Temmuz= Ǩvirǩve
Ağustos: Arguso
Eylül= Eǩenia
Ekim= Gima tuta
Kasım= Gergoba tuta
Aralık= Kirse tuta
(2)
Lazca aylar Lazca ay isimleri
Bu Lazca aylar/Ay isimleri Ramazan Kosanoğlu tarafından, Kazım KOSANOĞLU'ndan Derlenmiştir. Mek'alesk'iriti de yaygın olarak günümüzde de kullanılmaktadır. Bölgede sıklıkla kullanılmaktadır
Soluk rektekiler ise genel olarak yer yer değişen diğer isimlerden alıntı yapılarak alternatif olması için eklenmiştir. Doğruluğu yada nerelerde kullanıldığı konusunda bilgi sahibi değilim.
Mavi rekteki Lazca ay isimlerinin ilkinde Laz alfabesi fontu herkes tarafından desteklşenmeyeceğini düşünerek Latin harfler ile Laz alfabesi kullanılarak, İkincisinde ise ' latin ile Laz Alfabesi ile yazılmıştır.
Lazca ay isimlerinde kullanılan belirgin anlamları
3'anağani : Lazcada kullanılan bu isim 3'ana ve Ağani kelimelerinde oluşur. Türkçe karşılıkları ise: 3'ana=sene, Ağani=Yeni olarak tercüme edebiliriz. Senenin ilk ayı olan Ocak ayını Yeni Sene olarak Lazcada kullanılmaktadır.
Gucuği: Belirgin bir manası kısa araştırmalarımın sonucunda net bir bilgiye ulaşamadım. Bilinen tek şey bu ismin verilmesinde o ayın kısalığı ile ilgili olduğu.
Çerezi: Bu aya Mbuli Mtuta da denilmektedir. Mbuli Türkçe karşılığı Kiraz dır. Bu aylarda eski dönemlerde çokça yetişen kirazların olgunlaşması ve meyve vermesini baz alarak MbuliMtuta denilmiştir.
Gumva/Guma Onuncu ay. Gumva kelimesinin kökü Ogumu kelimesinden geldiğini belirgindir.
Ogumu: Lazlarda çok miktarda ekilen mısırların olgunlaştığı ve hasat edildiği dönemdir. Mısırlar bu ayda hasat edildiğinden bu aya Gumva, Guma denmiştir.
K'arak'işi: Türkçede Kara ve Kış kelimelerinden oluşmaktadır. Bu kelimede ilk akla gelen dillerde dejenerasyon olsa da; Bu ay isimlerinin gerek Lazcada gerekse Türkçede kendi dillerine ait olmayanlarını görmekteyiz. Dünyada saf dil yoktur.
Bu aya farklı bölgelerde Xrist'ana olduğu söylense de, Burada (Mek'alesk'iriti) hiç duyulmuşluğu bilinmişliği kısa araştırmamda. Rastlamadım.
Ramazan Kosanoğlu K'lemurişi
ramox@hotmail.com
(yazıların herhangi birinde yanlış veya eksik bulduğunuz şeyler var ise lütfen bana yazın)
Yararlandığım diğer kaynaklar
1. pi3xala Lazca aylar
derleyen kişi: Gül İnce Özer
kaynak kişiler: fetiye ince(67),naime ozer(95 ü) ve ayse hindistan (95 ü)
derlenen köy= pi3xala
2.Lasha Kodua
Bu haberi okuyanlar aşağıdakileri de okudu
Lazca dersler
Lazca ve Megrelce Aylar/Yılın Ayları
Lazca aylar Lazca ay isimleri/Lazebura mtutape yoxope
Lazca aylar Fırtına Vadisi / Mek'alesk'irit bölgesinde
-
Kategori: Lazca dersler
Lazca dersler
Lazca Aylar, Lazcada kullanılan ay isimleri
LAZCA AYLAR, LAZCA AY İSİMLERİ, LAZCADA KULLANILAN AYLAR MEGRELCE AYLAR, MEGRELCE AY İSİMLERİ, MEGRELCEDE KULLANILAN AYLAR BÖLGELERE GÖRE LAZCADA AYLAR
-
Kategori: Lazca dersler
Laz Köyleri
Lazların Yaşadığı Değiştirilen Yer Adlarından Bazıları
Lazca üyelerimiz ile yaptığımız kısa bir çalışmanın ürünü olan Değiştirilen yerlerimizin isimleri özet listesi Lazca üyelerimiz ile yaptığımız kısa bir çalışmanın ürünü olan
-
Kategori: Laz Köyleri
Karadeniz haberleri
RİZE FIRTINA VADİSİ'NDE KORKUNÇ KAZA: BÖYLESİ GÖRÜLMEDİ
Rize'nin Çamlıhemşin ilçesi Makaleskiriti (Dikkaya köyü) köyünün yakınlarında ihmal zincirleme kaza meydana getirdi.
-
Kategori: Haber / Karadeniz haberleri
Ramazan Kosanoğlu ǨLEMURİŞİ
MEKALESKİRİTİ (DİKKAYA) KÖYÜ
Mek'alesk'iriti (Dikkaya Köyü) Dikkaya Köyü DoğuKaradeniz'de Rize ili Çamlıhemşin ilçesine bağlı köydür. Dikkaya köyünün halk arasında da yaygın olarak kullanaılan gerçek adı
-
Kategori: Yazarlar / Ramazan Kosanoğlu ǨLEMURİŞİ
Yorumlar
Gişiş yap yada ücretsiz üye ol
İçerik Takvimi
İlginizi Çekebilir
Lazların oynadıkları oyunların Lazca ve
31-05-2013, 22:22
LAZCA KONUŞMALAR - LAZCA BELGESEL
4-02-2018, 00:06
ARDEŞEN'İN TRAFİK IŞIKLARDA PARA
19-10-2016, 23:06
TBMM KÜRSÜSÜNDE LAZCA KONUŞTU
21-02-2019, 21:51
Çay Biçme Makinesi inceleme
25-09-2018, 21:34
