ŞEHİR HAYATINA DOYUP KÖYE YERLEŞMEYE KARAR VERENLERE ÖĞÜTLER

Kimbilir kaç yıl önce köyünüzden çıkıp bir şehre yerleştiniz, belki tercih ettiniz belki mecbur kaldınız. Şüphesiz çok şey yaşadınız, çok insan tanıdınız, çok sıkıntı çektiniz veya çok mutluluk gördünüz. Ancak unutmayın ki kapı komşunuz sizi o köyden çıktığınız halinizle hatırlıyor. Emine Hala' nın sizin ne eğitim aldığınız, ne kıdemde çalıştığınız, neyin profesörü, nerenin müdürü olduğunuzla hiçbir ilgisi olmayacak. Bu bir...

Kendini ispat etmesi, güven kazanması gereken sizsiniz. Köyünüzdeki insanlara güvenip güvenmemek kararı öncelikle sizin güvenilirliğinizin görünürlüğü ile verilebilir ancak. İnsan kazanmayı denemeli, kendinizi ve birikimlerinizi kazanç olarak göstermemelisiniz. Kendinizi lütfetmeyin. 

Burada köy dolmuşları işler, her köye dolmuş gitmez. Bazılarına günde bir kez , çarşıya daha yakın olanlara ortalama saat başı sefer olur. Kışın akşam beş buçukta çarşıdan son dolmuş kalkar. Dolmuşlarda bol bol muhabbet olur. İnsanlara selam verin. Sizi ağırlamalarını beklemeyin. Sordukları sorulardan kaçmayın. Kendini tanıtması gereken sizsiniz. Ön koltuklar yaşlıların, en arkalar Gürcü işçilerindir. Ücretiniz ineceğiniz köye göre değişir. Bir kişi ne kadar demeyin, Büyükköy ne kadar deyin. Bazen insanlar dolmuşu erzak almak için bir kaç yerde durdururlar. Hoşgörülü olun. Her köyde bakkal yok. Arabada kimi zaman birkaç tavuk ile seyahat edebilirsiniz. Köye gidiyorsunuz, şaşırmayın. Dolmuş şoförü köyde rota dışında bazı evlere uğrayıp siparişler götürebilir. Birgün buna sizin de ihtiyacınız olacak, söylenmeyin.

Taksilerde taksimetre yoktur. Mesafeye göre ortalama rayiç belirlenmiştir. Günde taş çatlasa on sefer yapabilecek taksicileri şehir taksicileri ile kıyaslayıp aldıkları parayı çok görmeyin.

Şayet özel aracınız varsa, yolda yürüyen insanlara dikkat edin. Her an her yerden hayvan çıkabilir unutmayın. Köyden inerken ve çarşıdan gelirken, insanları arabanıza davet edin. Empati yapın. Bu yolculuklarda çok arkadaş edinecek, çok hikaye dinleyeceksiniz. Bazen güzergahınızın dışına çıkın. Buna değer...

Mükemmel fikirlerinizle burada devrim yapmayı denemeyin. Burada hayat asırlardır denenmiş ve sonucu ispatlanmış yöntemlerle sürüyor. Köyün ve köylünün bilgeliğine, yaşlıların tecrübesine güvenin. Öğretmeyin, öğrenin. Modern tarım tekniklerinizle örnek olacağınızı sanıp, Necmi Dayı' yı kendinize güldürmeyin. Çay söküp, muz dikmeyin. Onlara sorun. Yardım alın ve yardım edin. Önce gübresini taşımasına yardım edin Fatma' nın, sonra kazmasını isteyin. İmecelere katılın. Önce Hatice Abla' nın kayınvalidesinin cenazesine gidin, sonra kızınızın doğumgününe  onları çağırın. Bayramları, düğünleri, cenazeleri atlamayın. İnsanların ritüellerine saygı gösterin.

Lüks hayatlarınızı unutun, her şeyden şikayet etmeyin. Hayata dahil olmaya çalışın. Lastik giyin ayağınıza, spor ayakkabılarınızla gezmeyin. Çalışırken bandana değil, yazma bağlayın. Akıl öğretmeyin, akıl alın. 

Sular kesilir. Borular kırılır, patlar. Şikayet etmeden önce onarmaya yardım edin. Elektrik sık sık kesilir. Söylenmeyin. Sadece sizin değil herkesin elektriği gidiyor. 

İnsanların inançlarını, ibadet şekillerini ya da inançsızlıklarını eleştirmeyin. Bir şeyleri değiştirmeyi misyon edinmeyin. Bu değişim gerekiyorsa köylü bunu kendi seçer. Burada hayat yavaş yavaştır. Hiçbir şey bir anda olmaz.

Dedelerinizden kalma ağaçları meyve vermiyor diye küstürmeyin. Yaşlandığını ve bakımsız kaldığını anlamaya çalışın. Siz de dikin. Ama muz değil. Aynısından dikin. Onun diktiği gibi, onun diktiği yere. O yerler ve o dikim şekilleri yüz yılda deneylerle keşfedilmiştir.

Bahçenize ektiğiniz tohumları fareler yiyebilir. Bir yağmur yağar bütün mısırlarınız serilebilir. Ayı veya domuz gelip bahçenizi talan edebilir. Komşunun ineği tarlaya, tavuğu bahçeye girebilir. Bütün bunlar herkesin başına gelir. Fideleriniz az ürün verebilir. Bu memleket aza kanaat ederek asırlardır aynı tohumlardan karnını doyurdu.

Evlerde rutubet olur, koku olur. Kıymetli kıyafetleriniz hatta bazen ayakkabı ve çantalarınız küflenir. Gübre kokuları gelir burnunuza. Akşamları sinek olur, evlerde örümcek olur böcek olur.

Avlunuzda diken ve ot çıkar bolca. Taşlar yosunlanır. Etraf çamurlanır. Burası tatil köyü değil;  "köy" unutmayın. 

Size kucak açmasını istediklerinize, kucak açın. Böyle bir talebiniz dahi yoksa, gelmeyin. İletişimsiz, izole, ekolojik ve modern yaşamlarınızın yeri buralar değil.

Gelmeye kararlıysanız; reçete: Sabır, empati, hoşgörü, mütevazılık...

Merve KOSANOĞLU